Kul Hakkı Nedir? Kul Hakkının Önemi Nedir?

Kul hakkı kavramı İslam’da önemli bir şekilde yaklaşılan bir kavramdır. Kul hakkı ile alakalı Kur’an-ı Kerim ve Hadis-i şeriflerde bilgiler bulunmaktadır. Kul hakkı, insanların birbiri ile olan ilişkilerinden doğan sorumluluk ve haklardır. İslam dininde kul hakkına girmek ya da kul hakkı yemek, haram kabul edilir. Kul hakkı, manevi ve maddi davranışları kapsar. Dedikodu yapmak kul hakkı olduğu gibi aynı şekilde hırsızlık yapmak da kul hakkına girer.

Kul Hakkı Nedir?

Bir kulun başka bir kul üzerinde olduğu haktır. Kul hakkının cezası Allah katında çok fazladır. Cenab-ı Hak kul hakkı ile alakalı “Benim yanıma her şey ile gelin, sizi affederim. Ancak kul hakkı ile gelmeyin, onu ben değil, ancak kulum affeder. ” demiştir. Allah’ın bu günahı bağışlaması için hakkı yenmiş olan kula danışacağı bilinmektedir. Eğer hakkı yenmiş olan, hak sahibi kişiyi bağışlamazsa Allah bu günahı affetmeyecek. Cenab-ı Hak her insana çeşitli haklar tanımıştır. İnsanların birbiri üzerinde hakları da bulunmaktadır. Bir kimse diğer kimsenin hakkını yer, malını çalar, hırsızlık yaparsa büyük vebali olan kul hakkı suçunu işlemiş olur.

Kul Hakkına Giren Davranışlar Nelerdir?

İnsanları küçümsemek, tartıya ve ölçüye özen göstermemek, adaletli olmamak, yalan söylemek, rahatsız edici şekilde yüksek sesle konuşmak, doğayı ve çevreyi kirletmek, gıybet etmek, trafikte kural ihlali yapmak gibi pek çok konu kul hakkına girmektedir.

Peygamberimizin kul hakkıyla ilgili yaptığı şu uyarısı çok önemlidir: “Bir kimsenin diğer bir kimsenin haysiyetine ya da malına tecavüzden dolayı üzerinde bir hak bulunursa, altın ve gümüşün geçmediği hesap günü kapıyı çalmadan helalleşsin. Aksi halde, yapmış olduğu haksızlık ölçüsünde, iyi amellerinden alınıp hak sahibine verilir. İyiliği yoksa hak sahibinin günahından alınıp haksızlık etmiş olan kula yüklenir.” (Buharî, “Mezâlim”, 10)

Kul hakkı, pek çok nedene bağlı olarak işlenebilir. Bu yüzden bir kişinin istenmediği bir şey yapılması, onunla alay etmek, başkasının yanında aşağılamak, küçük düşürmek, rencide etmek de bir kul hakkıdır. Bu davranışların helalliği ise hakkı yenen ve hak yiyen kişi arasında olacaktır. Başka hiç kimse bu günahı bağışlayamaz, helallik alma şarttır.

Kul Hakkı İle İlgili Hadisler ve Ayetler

• Nisa Suresi 10. Ayet;

“Yetimlerin mallarını haksız şekilde yiyenler şüphesiz karınlarına sadece ateş dolduruyorlar. Onlar zaten alevlenmiş ateşe gireceklerdir.”

• Peygamber efendimiz Hadis-i şerifinde şöyle buyurmuştur;

“Kim yetim birinin hakkını yerse, ahiret katında o kişi iflasa uğrar.”

• Bir başka hadis- şerifte de kul hakkı yemenin vebali için şöyle bahsedilmiştir;

“Kim bir kişinin hakkını yediyse, ahirette zor bir hale düşmemek için o kişiyle helalleşin ve gönlünü alın. Borcu olan birisi cennete giremez.”